با کودک پر جنب و جوش چکار کنیم؟

داشتن یک بچه پر جنب و جوش و پر تحرک اعصاب فولادین می‌خواهد. این بچه‌ها اغلب باهوش و پر دل و جرات هستند و با چند تذکر کوچک و تشویق و تنبیه ساده نمی‌توانید آنها را مهار کنید. آنها به هر ترتیب ممکن راهی برای دور زدن شما و قوانین پیدا می‌کنند و زیر بار قوانین زیاد و پیچیده نمی‌روند. بنابراین شما به عنوان یک والد، باید هم در شیوه‌های فرزندپروری خود انعطاف داشته باشید و هم با ترفندهایی کودک بازیگوش و فعالتان را مدیریت کند.

• قبل از هر چیز صبور باشید:

شاید اوایل که متوجه می‌شوید فرزند شما از بقیه همسالانش پر تحرک‌تر و پر دردسرتر است، سرخورده و غمگین شوید. شاید آرزو کنید که ای کاش فرزندی آرام‌تر و منطقی‌تر نصیبتان شده بود. اما هر چه که باشد باید قبول کنید که او فرزند شما است و چاره‌ای جز کنار آمدن با بد و خوبش ندارید. وظیفه شما نسبت به والدین دیگر حساس‌تر است و باید صبر و خونسردی را در خودتان تقویت کنید. بپذیرید که فرزند شما روحیات خاصی دارد و دست از مقایسه او با بچه فامیل و دوست و آشنا بردارید. همین پذیرش در بقیه عمر کارتان را راحت‌تر خواهد کرد. هربار که کودک با شیطنت هایش روی اعصاب شما و دیگران راه می‌رود قبل از عصبانی شدن و داد زدن نفس عمیق بکشید و از کلمات مناسب برای فرمان دادن به او استفاده کنید.

• کنترل کنید اما از راه دور:

فرزند پر جنب و جوش شما نیاز به کنترل بیست و چهار ساعته دارد. اما اگر این کنترل واضح و علنی باشد کودک سرکش‌تر شده و شروع به لجبازی می‌کند. از سوی دیگر کنترل‌گری سرسختانه انرژی شما را تحلیل می‌برد و به زودی از پا می‌افتید. با این حساب، راه حل چیست؟ کنترل از راه دور!

کودک را به طور نامحسوس و از راه دور کنترل کنید. در هر موقعیتی خطرات احتمالی را بسنجید و تا حد ممکن روی آنها کار کنید. بچه‌های پر جنب و جوش که دل و جرات زیادی دارند معمولا در پیش بینی خطرها ضعیف هستند. مثلا فکر می‌کنند اگر از بلندی بپرند می‌توانند سالم به زمین برسند. پس به جای این که به کودک بگویید بپر بپر نکند، خانه را برای او امن کنید. چیزهای خطرناک و شکننده، وسایل سنگین و… را از دسترس کودک دور نگه دارید تا مدام در حال کلنجار رفتن با او نباشید. همچنین اگر به مهمانی می‌روید به جای آن که مدام چشمتان به کودک باشد که کار خطرناکی نکند، نقاط حساس و خطرناک خانه را شناسایی کرده و فقط بر آنها تمرکز داشته باشید.

• به جای کودک عمل نکنید:

بچه‌های پر جنب و جوش معمولا آنقدر عجله دارند که هیچ کاری را کامل و درست انجام نمی‌دهند. بعضی والدین برای جلوگیری از ریخت و پاش و کمتر شدن حرص و جوش خودشان سعی می‌کنند کارها را به جای کودک انجام داده یا در انجام کارها به او کمک کنند. مثلا به جای بالا رفتن از پله او را بغل می‌کنند، به جای او میوه پوست می‌گیرند یا غذا را در بشقاب کودک می‌ریزند.

در حالی که همه این کارها باعث بدتر شدن مهارت کودک خواهد شد. کودک شما هر قدر هم که کاری را اشتباه انجام دهد با تمرین و ممارست روش درست را یاد خواهد گرفت. اما اگر شما به جای او عمل کنید هیچ وقت کار درست را یاد نمی‌گیرد و در نتیجه اعصاب خردی شما همیشه ادامه خواهد داشت. پس به خاطر اعصاب خودتان و استقلال فرزندتان هم که شده در مقابل ریخت و پاش و خرابکاری صبور باشید. و با تذکرهای کلامی و آموزش، اشتباهات او را اصلاح کنید.

• قانون بگذارید:

بچه‌های پر تحرک و بازیگوش نیاز به قانون دارند؛ اگرچه اغلب قانون را فراموش می‌کنند! بنابراین چاره چیست؟ قانون‌های شفاف و ساده بگذارید. از دادن فرمان‌های طولانی و پیچیده خودداری کنید. مثلا به جای آن که بگویید «انقدر بپر بپر نکن طبقه پایینی‌ها سردرد گرفتن» بگویید: «تو خونه بالا پایین پریدن ممنوعه». قانون‌های کوچک و ساده به رفتار فرزند فعال شما چهارچوب می‌دهند و او را سر به راه‌تر می‌کنند.

• از تغذیه کودک غافل نشوید:

غذاها و تنقلاتی که کودک مصرف می‌کند در سطح انرژی او تاثیرگذارند. بنابراین اگر فرزند پر جنب و جوشی دارید مراقب باشید میزان شیرینی و کافئین در غذای او به حداقل برسد. تا حد ممکن کودک را از شکلات، کیک و بیسکویت دور نگه دارید. اجازه ندهید چای و قهوه بنوشد. پای نوشابه را از خانه خود قطع کنید و در ساعات پایانی شب غذاها، میوه، آجیل یا هر نوع خوراکی پرکالری به کودک ندهید. فست فودها، خوراکی‌های کنسروی و تنقلات کارخانه‌ای هم روی سطح انرژی بچه‌ها اثر دارند، از آنها دوری کنید.

• از خانه بیرون بروید:

بگذارید رو راست باشیم. واقعیت این است که خیلی از شیطنت‌های بچه‌ها کاملا طبیعی و لازمه رشدشان است اما ما بزرگترها کم حوصله و پرتوقع شده ایم. زندگی آپارتمانی و محدود شدن به فضاهای بسته و کوچک هم باعث شده شیطنت‌های طبیعی بچه‌ها شکل مخرب‌تری به خود بگیرند.  در عین حال انرژی کودک در فضای مناسب تخلیه نشود. پس برای آرامش خودتان، همسایه‌ها و کودک، سعی کنید تا حد ممکن کودک را به خیابان و پارک ببرید. تا در فضای آزاد بازی کند. یادتان باشد بازی‌های فیزیکی باعث می‌شوند مهارت‌های حرکتی و ذهنی کودک هم رشد کنند و خلاقیت او شکوفا شود.

• چالش را به فرصت تبدیل کنید:

کودکانی مثل فرزند شما اعتماد به نفس بیشتری دارند. بهتر است از این موقعیت به نفع خودتان و کودک بهره برداری کرده و او را وارد رقابت‌های پرهیجان کنید. علاقمندی کودک را شناسایی کرده و بعد در همان زمینه رقابتی ترتیب دهید تا کودک خودش را در آن محک بزند. با این کار هم انرژی روانی و جسمی فرزندتان را هم تخلیه کرده‌اید و هم با پرورش مهارت‌های او باعث تقویت اعتماد به نفسش می‌شوید.