تربیت کودک و مهد کودک موضوعی است که والدین از ابتدای تولد فرزندشان، درگیر آن می شوند. به گفته اکثر روانشناسان، تربیت کودک از دوران جنینی او آغاز می شود. مخصوصاً عملکرد مادر در دوران بارداری، نقش بسزایی در تربیت فرزند ایفا می کند. پس از تولد کودک، تا حدود ۳ سال، دغدغه والدین بر روی سلامت جسمانی کودک متمرکز می شود. ولی پس از این سن، تربیت شخصیتی او نیز به صورت جدی آغاز شده و مسئولیت والدین دوچندان می شود. از این سن به بعد محیط اجتماعی مانند مهد کودک، نقش آفرینی خود را آغاز می کند.
- آغاز تربیت اجتماعی از دوسالگی
معمولا کودکان تا ۳ سالگی در محیط خانه هستند و از کودکی، راه رفتن، حرف زدن و سایر مهارت های اولیه را فرا می گیرند. اکثر خانواده هایی که درگیری شغلی دارند نیز به استخدام پرستار در منزل روی می آورند. چرا که کودک در این سال های ابتدایی زندگی، با محیط خانه ارتباط عمیقی میگیرد و خانه را برای خود نقطه امن می پندارد. پس بهتر است بیشتر وقت خود را در خانه بگذراند. پس از ۳ سالگی اما، می توان کودک را به محیط های اجتماعی سپرد. ۳ تا ۶ سال، رده سنی ای است که می توان قبل از رفتن به مدرسه، کودک را درمحیطی غیر از خانه قرار داد تا مهارت های بسیاری را بیاموزد. بهترین محیط نیز، محیطی مثل مهد کودک است که باعث ایجاد آشنایی او با همسن و سال های خودش می شود.
حضور کودک و مهد کودک، می تواند به ایجاد انعطاف پذیری در شخصیت فرزندمان بسیار کمک کند. در محیطی که کودک ببیند علاوه بر او، چندین کودک دیگر هم هستند و برخلاف محیط خانه و خانواده، تمامی تمرکز همه افراد معطوف به او نیست، قدرت ارتباط برقرار کردن را به طور جدی فرا می گیرد. سعی می کند با کودکان تعامل داشته باشد و از همین سن پایین، راه های برقراری ارتباط در ذهنش پررنگ خواهد شد. حضور در مهد کودک در این سن فواید دیگری نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
- نقش مهد کودک در استقلال کودک
کودک و مهد کودک، برای ساعات خاصی با هم مشغول هستند. بسیاری از کودکان، در سن ۷ سالگی، وقتی برای اولین بار مجبور می شوند ساعت خاصی را در منزل نباشند، دوری خانواده را تحمل کنند و به صورت مستقل در محیطی قرار بگیرند که هیچکس را در آن نمی شناسند؛ بی تابی می کنند و نمی خواهند با آن رو به رو شوند. از انجایی که مدرسه، ساعت محدودی را دارد که اکثر آن باید صرف آموزش شود، کنترل این گونه رفتار بچه ها، از وقت معلمان خارج است. از طرفی ممکن است بعضی از بچه ها، به حدی دیر با این موضوع کنار بیایند که چندین هفته از آغاز مدرسه گذشته باشد و عملاً به یادگیری دروس شان ضربه وارد شود.
اینجاست که نقش کودک و مهد کودک پررنگ تر می شود. وقتی کودکی قبل از ورود به مدرسه با محیطی مشابه به آن، رو به رو شده باشد، بی تابی و دشواری کمتری خواهد داشت. این در صورتی است که در مهد کودک، این مشکلات به طرز شیرین تری قابل حل است. محیطی که پر از رنگ و لعاب کودکانه است و تمامی آموزش های آن بر پایه بازی و سرگرمی می باشد. مسلما این محیط کنار آمدن با شرایط دوری از خانه و خانواده را برای کودک آسان تر می کند و باعث می شود رفته رفته به آن عادت کند.
همچنین یک مهد کودک خوب می تواند بسیاری از نکات آموزشی را که والدین به تنهایی موظف به آموزش آنها هستند را به صورت عملی به کودکان بیاموزد . برای مثال کودکی که از سن ۳ یا ۴ سالگی به مهد کودک فرستاده شده باشد، به مرور زمان مسئولیت پذیری در قبال وسایل خود را میاموزد، خصوصاً اگر روزی وسیله ای را گم کند و یا فراموش کند. در ذهنش نهادینه می شود که با چشم بازتری وسایل خود را ببیند. این عمل رفته رفته به منظم شدن کودک نیز کمک شایانی می کند.
- اهمیت مربیان در مهد کودک
از مهمترین نکاتی که در هنگام انتخاب کودک و مهد کودک برای فرزندان باید به آن توجه شود، مربیان مهد است. هنگامی که والدینی بخواهند برای نخستین بار کودک خود را به از خود جدا کنند، باید او را به کسی بسپرند که مسیر جذب کودک را بداند. به راه های برقراری ارتباط با کودکان تسلط داشته باشد تا بتواند کودک را به خود جذب کند. تا حد امکان به زبان دومی نیز مسلط باشد. مربی مهد کودک در واقع چندین ساعت از روز را با کودک شما سپری می کند؛ پس صبور بودن، مهربان بودن، خلاقیت و نوآوری داشتن، برقراری عدالت بین چندین بچه و مهارت کنترل محیط در شرایط خاص، از ویژگی های الزامی است که باید داشته باشد.
برای انتخاب یک مهد کودک خوب، حتما وقت بگذارید. به مهد کودک رفته و محیط را ببینید. با پرسنل مهدهای حضوری ارتباط بگیرید پس مجددا باید گفت که یک مربی خوب، می تواند نقش بسزایی در پیشرفت کودک داشته باشد.
- پرورش مهارت ها و استعدادیابی پیش از ورود به مدرسه
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شد، شیوه کاری کودک و مهد کودک ها به گونه ای است که آموزش های خود را از طریق بازی و سرگرمی به کودکان منتقل کنند. شعر خوانی، نقاشی، ورزش های توپی، داستان خوانی، آموزش زبان به کودکان، آموزش موسیقی قصه گویی و… از جمله بازی هایی است که در مهدکودک ها صورت می گیرند. کودکی که در نقاشی کردن استعداد داشته باشد، در سن پایین می تواند توسط این فعالیت ها شناخته شود. روی این مهارت او تمرکز شود و خیلی زود در این زمینه شکوفا شود. در روزگاری که دیگر مثل سابق تمامی خانواده ها برای مدرک و تحصیلات غیر هنری یا ورزشی تاکیدی ندارند، مهدکودک می تواند زمینه ساز شناخته شدن استعداد بسیاری از کودکان پیش از ورود به مدرسه باشد.
برخی از مهدکودک ها آموزش زبان خارجی و موسیقی را نیز به صورت ویژه در برنامه آموزشی خود دارند. درحال حاضر هرچقد کودک و مهد کودکها تنوع سرگرمی و آیتم های آموزشی بیشتری را ارائه کنند، هم از نظر خانواده ها مقبول تر هستند و هم اینکه زمینه کشف استعداد های بیشتری را برای کودکان مهیا می کنند. ممکن است یک بچه از سن کم، مهارت فوق العاده در یادگیری یک زبان دیگر داشته باشد، مهد کودک با شناسایی این استعداد و مطلع کردن والدین کودک از این ویژگی او، زمینه ساز پرورش او می شود.
- تشویق به حل مشکلات توسط خود کودک
از بزرگترین محاسنی که کودک و مهد کودک برای بچه ها دارد، این است که باعث می شود وابستگی به حل مشکل توسط والدین یا فرار از مشکلات شان حل می شود. اگر کودکی تا قبل از ورود به مدرسه در هیچ محیط اجتماعی ای قرار نگرفته باشد، احتمال اینکه در این سال ها به طوری بار بیاید که در صورت مشاهده کوچکترین مشکلی به خانواده خود مراجعه کند بسیار زیاد است.
این رفتار اشتباه والدین است که به زعم خود از کودک شان حمایت می کنند، اما این کار تنها باعث فرار کودک از مشکل خود می شود. حضور در محیطی مانند مهدکودک، باعث می شود فرزند شما در صورت بروز مشکل، بدلیل نبودن شما به سمت مربی خود برود. مسلماً مربی به طوری که والدین در این مواقع با فرزندشان رفتار می کنند، رفتار نخواهد کرد. مربی مجرب مهدکودک سعی می کند کودک را راهنمایی کند تا خودش مشکلش را حل کند. پس از تکرار چندباره این اتفاق، کودک می آموزد که خودش فکر کند، به راه حلی برای رفع مشکل برسد. و در صورت عدم موفقیت از مربی راهنمایی بخواهد.
این شیوه برای آینده سازی هر بچه ای، بسیار مهم است. فردی که در کودکی توانایی حل مشکلات خود را نداشته باشد، ممکن است هیچوقت به این توانایی نرسد. و تا همیشه شخصیت وابسته ای داشته باشد. شخصیت وابسته نیز باعث می شود. که در آینده شغلی و عاطفی، فرد آسیب های بسیار جدی هم به خود و هم به دیگران وارد کند.
کودک و مهد کودک، موضوع مهمی است که باید به آن توجه شود. زیرا، در تربیت آینده کودک نقش بسزایی دارد.
- nrgs
- تیر 5, 1402
- 50 بازدید