محققان بسیاری باور دارند ما اساسا تجربیات دوران کودکی را برای فرزندانمان تغییر دادهایم به نحوی که به رشد خلاقیت آنها آسیب رسیده است. شرکتهای تولیدکنندهی اسباببازی و سرگرمی، کودکان را با جریانی بیانتها از شخصیتها، تصاویر، ابزارها و دستورالعملهای از پیش تعیینشده احاطه کردهاند که قوهی تخیل را ضعیف میکنند. کودکان دیگر نیاز ندارند برای بازی، تخیل خود را به کار بگیرند و تصور کنند چوبی که در دست دارند یک شمشیر است. یا برای بازی با شمشیر نیاز ندارند داستان یا شخصیتی خلق کنند، زیرا شمشیرهای شخصیت کارتونی محبوبشان را دارند و صرفا نقش او را دوباره بازی میکنند.
در ادامه میخواهیم روشهایی را معرفی کنیم که بتوانید با به کار بردن آنها خلاقیت کودکان را رشد بدهید:
۱. منابع لازم را برای کارهای خلاقانه در اختیارشان قرار دهید
منبع کلیدی در اینجا زمان است. کودکان برای انجام بازیهای خودانگیخته، بدون ساختار و تخیلی که در آن خبری از دستورالعملهای بزرگترها نباشد زمان زیادی لازم دارند.
۲. فضایی مختص کارهای خلاقانه داشته باشید
فضای خاصی در اختیارشان قرار دهید تا در آنجا بتوانند شلوغکاری کنند، مگر اینکه مشکلی با بههمریختگی ناشی از کارهای خلاقانهی آنها نداشته باشید. نیازی نیست که این فضا یک اتاق بازی تجملی باشد. بلکه میتواند گوشهای از اتاق زیرشیروانی، زیرزمین، پارکینگ یا اتاق خودشان باشد که در آن کیسهی لِگوها یا جعبهی لباسهای قدیمی را قرار میدهید تا بتوانند با آن در نقشهای متفاوتی بازی کنند. خلاقیت در مکانهایی محدود بیشتر از همیشه رشد میکند، برای مثال در نواحی زاغهنشین کنیا. مهم این است که بچهها احساس کنند در این فضا کنترل به دست آنهاست.
۳. سادگی را مد نظر قرار دهید
درست همانند اینکه لزومی ندارد برای درست کردن محل بازی آنها به خودتان زحمت زیادی بدهید. به بهترین و جدیدترین وسایل بازی نیز نیازی ندارید. بازیها و فعالیتها را ساده برگزار کنید. برای مثال بگذارید با لگوها بازی کنند و به جای دنبال کردن دستورالعملها بتوانند از تخیل خود استفاده کنند و چیزی که میخواهند را بسازند.
۴. هدایای فرزندتان را مدیریت کنید
دفعهی بعد که کسی از شما پرسید چه هدیهای را مناسب فرزندتان میدانید مثالهایی از لوازم هنری، دوربینهای ارزان قیمت، اجزای لازم برای درست کردن لباس، یا ساختن وسیلهای بیاورید. این وسایل را در جعبههایی قرار دهید که مدیریت آنها برای کودک آسان باشد.
۵. خانهی خود را به ظرف کِشت خلاقیت بدل کنید
علاوه بر فضایی که به انجام کارهای خلاقانه اختصاص میدهید حال و هوای خانه را نیز باید برای کارهای خلاقانه آماده کنید.
۶. ایدهپردازی را وسوسه کنید
کودکان را وسوسه کنید که نظرات زیاد و متقاوتی را بیان کنند، اما در مقابل میل درونیتان به ارزشگذاری ایدههای فرزندتان مقاومت کنید. سر سفرهی شام میتوانید نظرخواهی کنید که آخر هفتهی آینده دوست دارند چه کار کنند، تشویقشان کنید کاری را بگویند که تا به حال انجام ندادهاند. اشارهای به غیرعملی بودن ایدهای که مطرح میکنند نداشته باشید. همچنین تصمیم نگیرید که کدام ایدهها بهتریناند. تمرکز کار خلاقانه باید روی فرایند آن، یعنی خلق ایدههای تازه باشد نه ارزیابی آنها.
۷. به کودکان کمک کنید حواس خود را به کار بیندازند
برای پرورش خلاقیت کودکان آنها را به دنیا وارد کنید تا بتوانند از تمام حواس خود استفاده کنند. برای این کار نیاز به سفرهای پرهزینه ندارید. آنها را به کتابخانه، موزه و بیرون از خانه ببرید. از آنها بخواهید تصور کنند سفر به نقاط دوردست، مثلا سافاری در آفریقا، چگونه خواهد بود. ممکن است با چه حیواناتی برخورد کنند؟ حرکت در دشتهای آفریقا چگونه خواهد بود؟ در آنجا چه بوهایی به مشام میرسد؟ حیوانات چه صداهایی در میآورند؟
۸. کودکان را تشویق کنید شکست بخورند و اشتباه کنند
درست خواندید، دلیل آن این است که کودکانی که از شکست و قضاوت دیگران میترسند افکار خلاقانهشان را مهار میکنند. اشتباهاتی را که اخیرا انجام دادهاید با کودکانتان درمیان بگذارید تا بدانند اشتباه کردن عادی است. خندیدن به اشتباهات عادتی است که با خود شادی میآورد.
۹. نوآوری و خلاقیت کودکان را تحسین کنید
دیوارها را با کارهای خلاقانهی و هنری آنها بپوشانید. با فرزندتان دربارهی هنرمندان، موسیقیدانها و دانشمندان محبوبتان حرف بزنید. علاقهتان را به معماری و عکاسی یا گروه موسیقی جدیدی که دلتان میخواهد بیستوچهارساعته به آن گوش کنید با آنها در میان بگذارید. به استقبال تکنولوژیهای جدید مانند توئیتر بروید تا کودکتان به شکلی رشد کند که تغییر برایش هیجانانگیز باشد، نه طاقتفرسا و ترسناک.
۱۰. به کودکان آزادی عمل و اختیار بدهید
کودکان برای اینکه بتوانند به اکتشاف ایدهها و انجام کارهای خلاقانه بپردازند، به آزادی عمل احتیاج دارند. رئیسمآب نباشید. زندگی با ترس اینکه ممکن است نتوانند به دانشگاه خوبی بروند را کنار بگذارید. به عنوان کسی که از دانشگاه خوبی فارغالتحصیل شدهام باید بگویم دانشگاه از من آدم شادتری نساخته است.
- nrgs
- مرداد 21, 1402
- 42 بازدید